Peter Lauer Riesling Fass 8 Kupp Kabinett 2014, (Mosel, Almanya)

Almanya'nın Mosel şarap bölgesinin Saar alt-bölgesindeki Kupp bağlarında Lauer tarafından yetiştirilmiş, üst-segmentte yeralan (VDP. Grosse Lage) 2014 rekoltesi bir Riesling kendisi. Etiketindeki Fass 8 fıçı numarasına karşılık geliyor. Kabinett ise bu beyazın hafif tatlı (off-dry) olduğuna işaret ediyor. VDP. Grosse Lage ibaresi ise Almanya Riesling'i için oluşturulan apelasyon sisteminde Grand Cru ile eşdeğerde. (Bu arada, uzmanlar Grosslage ile karıştırılmaması gerektiği konusunda uyarıyor.)

Peter Lauer şarapevinin başındaki Florian Lauer bağlarında organik tarım yapıyor. Fermantasyon için ise üzümlerin kendi kabuğunda doğal olarak bulunan (tarım ilacı kullanılmadığı için ölmeyen) vahşi /doğal mayayı kullanıyor. Bu beyazın üretildiği Ayler Kupp bağı, 55 yaşında. Gri arduvaz taşından (kayraktaşı) oluşan ve güneye bakan oldukça dik bir yamaç üzerinde bulunuyor. 

2014 rekoltesi J. Robinson'un yayınladığı rapora göre Mosel Rieslingi için pek iyi bir yıl olmamış.* Ancak iyi ve deneyimli üreticilerin üst-gam şarapları, pek parlak olmayan rekoltelerde bile çok başarılı sonuçlar verebiliyor - ve bu şaraplar fiyat-performans açısından daha başarılı olabiliyor.** 2015 rekoltesinin de henüz içmeye hazır olduğunu düşünmüyorum açıkçası. 2014 bile henüz oldukça gençti.

Mosel Rieslinginin belirleyici özelliği "ağırlıksız yoğunluk, boyutsuz ihtişam" olarak tarif edilir. Bu beyaz ise orta gövdeli bir şarap. Yağsı, kaygan, hoş bir dokusu var ve uçuşkan, transparan aromaları damakta insana hafiflik hissi veriyor. Hafif tatlımsı (off-dry); ortanın üzerindeki asiditesi şeker ile iyi dengelenmiş. Saf, duru, taze, zarif, dinamik, canlı (enerjik) ve kompleks bir şarap.

Parfümlü ve canlı bir burnu var: portakal çiçeği, tropik meyve notaları ve petrolsü (benzin mi demeli) nüanslar öne çıkıyor. Ananas, hafif greyfurt notaları, damakta tazelik hisssi veren çeşitli bitkisel nüanslarla farklı bir boyut kazanıyor. Meyvemsi ve oldukça uzun bir bitimi var.

Alman rieslinglerinin Uzak Doğu Asya mutfakları ile uyumu her fırsatta dile getirilir. Uyum ne kelime; adeta birbirleri için yaratılmışlar! Bir kısmını suşi ile beraber içtiğimiz bu beyaz, soya sosu ve zencefil turşusu ile (bile) dansediyordu. Muhteşemdi. Yine de tabi en güzel şarap henüz içmediğimizdir?

*2009 en iyi vintajlar arasında sayılıyor, 2011 çok iyi, 2012 de iyi-imiş.
** H. Johnson Lauer'i iyi ve meşhur üreticiler arasında saymış. (3/4 yıldız)

Görsel: James Huntley, Guests at Versailles.

http://www.vomboden.com/growers/lauer/
http://www.vomboden.com/wines/grower/lauer/

Kuzeybağ Öküzgözü 2014, (Elazığ, Türkiye)

Elazığ Koruk Köyü Başak Bağlarında yetiştirilmiş Ökügözü üzümlerinden yerinde üretilmiş ve 2 yıl meşe fıçıda dinlendirilmiş. Mora çalan kırmızı renkli, orta gövdeli ve %13 alkol oranına sahip bu Öküzgözü sepajı, bütünlüklü, yoğun, yumuşak dokulu, kolay içimli ve aromatik.

İyi kurulmuş asit-tanen dengesi ve burundan bitime süreklilik arzeden bütünlüklü yapısı, özenli ve kaliteli bir üretim olduğu izlenimi veriyor. Burnu oldukça açık; vişne şekeri ve olgun kiraz notalarına vanilya nüansları eşlik ediyor. Damakta meyvemsi ve arkada karabiberli. Bitimi ise meyvemsi ve orta uzunlukta. Şarabın genel aroma profilini ise hafif topraksı buldum.

Bu kırmızıyı, ızgara et ve karışık mantar sotenin yanında açtık, iyi uyum sağladı. Aromatik, yumuşak yapısı sebebiyle aperatif, kokteyl şarabı olarak da içilebilir.

Görsel: Elaine Badgley Arnoux, Chez Laurette, 1993. 

http://www.badgleyarts.com/project/924/

Roses de Jeanne Champagne Cote de Val Vilaine NV (2015), Fransa

Şampanyaların büyük bir çoğunluğu üzümlerini dışardan (Champagne bölgesindeki farklı üzüm yetiştiricilerinden) satın alan  büyük şarapevleri (Moët, Veuve Clicquot, Perrier, Bollinger, v.b) tarafından üretiliyor. Ancak son yıllarda kendi bağında yetiştirdiği üzümlerden şampanya üreten "şarap yetiştiricileri" sayısında önemli bir artış var. Roses de Jeanne (roz dö jan) şampanyasının yetiştiricisi Cédric Bouchard (Sedrik Buşar) da bu ekol içinde öne çıkanlardan biri.

Bouchard, şampanya üretmeye 2000 yılında başlamış ve yıldızı çabuk parlamış bir karakter. 2009'dan başlayarak, köpüklü şarabı sevmediğini söylediği ve şampanyasının açıldıktan sonra 1-2 saat havanlandırılmasını tavsiye ettiği "skandal" röportajları ile hakim şampanya algısına ters düşerek şarapseverlerin kalbini kazanmışa benziyor.* Ancak şunu da belirtmekte fayda var; Bouchard şampanyanın hakim üretim-tüketim kültürünü karşısına alırken sırtını Fransa'nın teruar odaklı bağcı-üretici geleneğine (Burgundy) dayamış durumda. Başka bir ifadeyle, kendisi diyor ki: şampanya bir "köpüklü" şarap diye, neden teruar odaklı, karakterli ve kompleks bir beyaz ol-a-masın.

İş bu sebep Roses de Jeanne, doğal yöntemlerle (tarım ilacı kullanmadan) üretilmiş bir tek bağ şampanyası. %100 Pinot Noir üzümünden yapılmış bir Blanc de Noirs (blan dö noar) ve Non-Vintage (NV) bir şampanya.** Mantarın emniyetinin üzerindeki Récoltant Manipulant ibaresi, bu şampanyanın üreticisinin, üzümlerinin %95'inin kendi bağından elde eden butik bir üretici / şarap 'yetiştiricisi' olduğunu gösteriyor. Etiketinin üzerinde bir de tarih verilmiş (2015); bu ise şampanyanın şişelenme - daha doğrusu mayasının alınıp şişesinin kapatılma (ing. disgorgement) - tarihi. Bu arada, arka yüzünde bağın parselinin mimari/teknik çiziminin yer aldığı etiket tasarımını çok yaratıcı ve başarılı buldum. Üzerinde eski ve büyük şatoların "eskiz"lerinin bulunduğu şarap etiketlerine ironik bir gönderme gibi okudum - şık hareket. sevdim. "parselin tadı" :)

Roses de Jeanne, orta gövdeli, ince ve bol köpüklü, diri asiditesi ile zarif, yumuşak, odaklı ve derinlikli bir şampanya. Burunda misket limonu, beyaz orman meyveleri ve turunçgillere özgü notalara çiçeksi nüanslar eşlik ediyor. arkadan şaraba derinlik veren oldukça hafif mayasıl notalar (brioche) hissediliyor. Damakta ise narenciye notaları hakim. Bitimi ise hoş, meyvemsi ve uzunca. Yılbaşı akşamı içtiğimiz bu şampanya henüz potansiyelini bütünü ile göstermiş değildi aslında. 1-2 yıla daha ihtiyacı olduğu izlenimini uyandırdı.

Nedense yemek uyumu biraz zor bir şarap kendisi; klasik balık ve deniz ürünü tabakları ile pek iyi geçindiği söylenemez. Aperatif bir şampanya denebilir bu nedenle. Konvansiyonel bir seçim olmasa da manchego peyniri ile iyi uyum sağladı gibi. Dolayısıyla peynir tabakları -özellikle koyun peyniri - ile beraber denenebilir...

* http://www.vinography.com/archives/2015/04/a_singular_expression_the_cham.html
** Blanc de Noirs (blan dö noar), kara üzüm cinsleri kullanılarak yapılan beyaz şampanya için kullanılan fransızca bir terim. Kelime anlamı "siyahların beyazı". Sadece beyaz üzüm cinsleri kullanılarak üretilmiş şampanyaya ise Blanc de Blancs (blan dö blan) deniyor.

Mezzacorona Marzemino Trentino DOC 2015, İtalya

İtalya'nın kuzey-doğusunda bulunan Trentino bölgesinde (DOC),  Marzemino yerel üzümünden Mezzacorona kooperatifi tarafından üretilmiş latif bir kırmızı şarap. Kolay içimli, gündelik, hoş ve duru bir sofra şarabı.

Mora çalan kırmızı renkli, meyvemsi, ince gövdeli, canlı ve dengeli. Burnu oldukça açık, yoğun ve taze; kırmızı meyve (kiraz) notaları baskın, arkadan vanilya ve hafif baharat (karabiber) nüanları hissediliyor. Damakta oldukça canlı ve zinde; meyvemsi tatlara hafif ve hoş bitter nüanslar eşlik ediyor (patlican denebilir belki). Bitimi orta uzunlukta ancak çok yoğun olduğu söylenemez.

Bu şarabı içli köfte ile beraber yudumladık, uyumunu sevdik. Manchego peyniri ile de iyi anlaşıyor, dolayısıyla belki başka koyun peynirleri ile de denenebilir. Mantar soteyi ise ezdi geçti kendileri.

 Görsel: Maryanne Jacobsen, Table of Blessings.

Paolo Scavino Bric del Fiasc 2009 Barolo DOCG, İtalya

Scavino'nun Barolo DOCG apelasyonu dahilindeki Castiglione Falletto'da, 2009 hasatından toplam ~8700 şişe üretilmiş bir tek bağ kırmızısı. Kadifemsi dokulu olgun ve güçlü tanenleri, sağlam asiditesi ile entegre %14, 5 alkol oranına sahip, güçlü, zengin ve kompleks bir barolo. 

Barolo, kuzey İtalya'nın Piemonte bölgesinde Nebbiolo üzümünden üretilen DOCG etiketli bir kırmızı şarap apelasyonu. Şarap dünyasında, güçlü tanenleri ve canlı asiditesi ile yıllanma potansiyeli yüksek sofistike bir şarap olarak biliniyor. Karakteristik gülkurusu ve zift nüanslarının eşlik ettiği parfümlü ve kompleks aroma yapısı ile öne çıkıyor. Bir barolo kırmızısı şişelenmeden önce 18 ayı fıçıda olmak üzere en az üç yıl dinlendirilse de, uzmanlar iyi bir barolonun - rekoltesine ve teruarına da bağlı olarak - içilmeden önce (toplamda) 5-10 yıl kadar bekletilmesini öneriyor.

Bric del Fiasc, Hugh Johnson'ın 2017 şarap rehberinde en iyi 10 barolo arasında gösterilmiş ve 2009 rekoltesi "içmeye hazır" olarak işaretlenmiş. Burunda parfümlü, yoğun ve zengin; vanilya, kiraz, kakao, karanfil, karabiber ve füme notalar damakta da devam etmekle birlikte, inceden meyankökü ve arka burunda yoğun gül kurusu nüansları ekleniyor. Şarabın çok katmanlı ve kompleks bir aroma profili var; zaman içinde bazı notalar güçlenip öne çıkarken bazıları da incelip arka plana geçiyor yada dönüşüyor. Canlı, hareketli ve yaşayan bir şarap. Her yudumda insanın damağını boydan boya geçen yumuşak kadife dokusu oldukça etkileyici (2009 rekoltesinde özellikle öne çıkmış). Baharatlı ve meyvemsi bitimi ise uzun ve leziz.

Birkaç yıl önce Paolo Scavino'nun Barolo DOCG'sını içmiş, genel olarak beğenmiştik fakat tabi Bric del Fiasc kadar kompleks, yoğun ve sofistike bir kırmızı değildi. Ayrıca belki biraz gençti, bu yüzden de fazlaca delişmendi - yarım saat-1 saat havalandırmak zorunda kalmıştık. 

Şimdiye kadar içtiğim en güzel kırmızılardan biri olan bu şişeyi 18°C'de, kırmızı şarap eklenerek sotelenmiş borazan, sarıkız ve kültür mantarı ile beraber hazırlanmış bir antrikot tabağının yanında açtık; çok iyi uyum sağladı. (Ancak not etmekte fayda var; kekik ve türevi baharatlarla oldukça uyumsuz olduğunu gözlemledik...)

Görsel: Frank Bernard Dicksee'nin Leila'sından bir kesit.